Info techniczne

PORUSZONE TEMATY:
 

PUNKTURY

FORMATY DRUKU I SPADY

FORMATY POLIGRAFICZNE

TECHNIKI DRUKARSKIE

WIELKOŚĆ ZDJĘĆ W PIXLACH A WIELKOŚĆ ZDJĘĆ W DRUKU - KALKULATOR 

Punktury

BEZ PUNKTUR KOLORU MOŻNA DRUKOWAĆ, ALE BEZ PUNKTUR FORMATU CZASAMI SIĘ NIE DA.


Najczęściej spotykane kształty punktur koloru. Linie, z których są zbudowane punktury mają zazwyczaj 0,5 pt. grubości i składają się ze 100% danego koloru. Dotyczy to również punktur formatu.
Żeby po przycięciu do właściwego formatu, kawałki sznytów nie pozostaly widoczne w formacie, stosuje się tzw. odstawienie punktur. Jest to odstęp od narożnika formatu do puntury. Parametr ten ustawia się zazwyczaj na 2 lub 3 mm.
Punktura po polsku, paser po angielsku - oba słowa oznaczają to samo - element graficzny służący do dokładnego pasowania kolorów w druku kolorowym oraz dokładnego przycinania wydrukowanej publikacji. Umiejscowione są na marginesach stron poza formatem netto.

Pasery koloru mają zazwyczaj kształt krzyżyka lub krzyżyka w kółku. Służą tylko do sprawdzania dokładności pasowania kolorów podczas druku na całej zadrukowywanej powierzchni, dlatego są rozmieszczane nawet w kilku miejscach drukowanego arkusza (zależnie od jego fromatu).

 Punktury poza ułatwieniem pasowania kolorów, służą również do oznaczania formatu netto czyli linii według, których publikacja będzie przycinana. Takie punktury niektórzy nazywają sznytami albo punkturami formatu. Są to prostopadłe linie umieszczone w rogach publikacji wskazując jej format netto.

Wszystkie pasery tworzą się automatycznie podczas generowania pdf-u lub innego pliku PostScriptowego. Programy przygotowujące pliki do druku same ustawiają je na stronie. Pozycja punktur formatu jest narzucana przez format netto określany przez użytkownia na początku procesu projektowania graficznego.
Formaty druku i spady
Format netto, to wymiary gotowego produktu; ulotki, plakatu, książki, borszury ... W parametrach technicznych możemy spotkać dwa określenia formatu - format netto i format brutto. A spady, z matematycznego punktu widzenia, to różnica pomiędzy tymi formatami.
​Po wydrukowaniu, a w przypadku książek lub broszur, po złożeniu i oprawieniu arkuszy drukarski, publikacja ma większe rozmiary niż założone w projecie. Na marginesach papieru widoczne są punktury koloru i formatu, spady oraz czasami paski kontrolne do pomiarów barwy. Dlatego ostatnią czynnością w procesie produkcji poligraficznej jest przycinanie wydrukowanej publikacji zgodnie z punkturami formatu czyli do formatu netto. Każdy projekt zawiera różne elementy graficzne (teksty, zdjęcia, grafiki, tło), które są oddalone od linii cięcia. Ale również w prawie każdym projekcie, są elementy, które stykają się z krawędzią kartki. Nazywa się je elementami na spad. Żeby pomiędzy takim elementem, a brzegiem papieru po przycięciu do formatu netto, nie występowały prześwity białego papieru, elementy takie w fazie projektu, muszą być większe niż format netto lub po prostu muszą wystawać poza linię cięcia. I to co wystaje poza linię cięcia nazywa się SPADEM (bo ten obszar "spadnie" po obcięciu ). Spady wyciąga się poza format na 3 do 5 mm. Dodając spady do formatu netto otrzymujemy format brutto - chociaż to proste! Po co format brutto? Czasami przygotowując np. zdjęcie do jakiegoś projektu, możemy przygotowywać je od razu w takim formacie, żeby później nie trzeba było zmieniać kadru, dorabiać fragmentów zdjęcia, czy przeskalowywać.
Rysunek powyżej pokazuje jak prawidłowo powinien wyglądać plik przeznaczony do druku. Obowiązkowe są tylko punktury formatu. Pozostałe elementy leżące poza formatem netto są wymagane tylko w specyficznych okolicznościach. Żółta ramka oznaczająca format netto jest umieszczona w celach informacyjnych - w prawdziwym pliku nie może być widoczna. Klikając na rysunek zobaczycie plik pdf w formacie A6.

 powrót na górę

Formaty poligraficzne

Czy wiesz, że format A0, to prawie 1 m2 - dokładnie 0.999949 m2

Podstawowa w Polsce norma arkuszy papieru jest zgodna z międzynarodową normą ISO 216. Najbardziej znanym formatem tego rodzaju jest A4. Formaty służą również do określania wymiarów gotowych produktów, publikacji poligraficznych.

Norma ISO 216 definiuje trzy serie formatów: A, B i C. Proporcje boków we wszystkich fromatach mają stosunek jak 1 do √2 czyli jak bok kwadratu do jego przekątnej. Taki stosunek długości boków powoduje, że po złożeniu arkusza na pół wzdłuż krótszych boków, uzyskuje się arkusz, o takiej samej proporcji boków, jak arkusz wyjściowy. Stąd format np. format A1 jest połową A0, a A2 połową A1 itd.

Format A najczęściej używany w poligrafii do druku wszelkich akcydensów; ulotek, plakatów, pocztówek, zaproszeń itp. i czasami książek czy broszur.

W formacie B drukuje się zazwyczaj książki, czasopisma gazety i czasami plakaty.

Natomiast format C czasami jest określany mianem "pakowego", bo odnosi się głównie do rozmiarów kopert. Numery formatu C określają jakiego rodzaju arkusz formatu A można bez składania umieścić w danej kopercie, np. do koperty C4 mieści się bez składania papier A4. Jeśli papier A4 zostanie raz złożony na pół, będzie miał wymiary A5, zatem zmieści się w kopercie C5. Z kolei po dwukrotnym złożeniu na pół arkusz A4 mieści się idealnie w kopercie C6.
FORMAT ZASADNICZY FORMATY POMOCNICZE
SZEREG A SZEREG B SZEREG C
Symbol formatu Wymiary arkusza [mm] Symbol formatu Wymiary arkusza [mm] Symbol formatu Wymiary arkusza [mm]
4A0 1682×2378 — — — —
2A0 1189×1682 — — — —
A0 841×1189 B0 1000×1414 C0 917×1297
A1 594×841 B1 707×1000 C1 648×917
A2 420×594 B2 500×707 C2 458×648
A3 297×420 B3 353×500 C3 324×458
A4 210×297 B4 250×353 C4 229×324
A5 148×210 B5 176×250 C5 162×229
A6 105×148 B6 125×176 C6 114×162
A7 74×105 B7 88×125 C7 81×114
A8 52×74 B8 62×88 C8 57×81
A9 37×52 B9 44×62 C9 40×57
A10 26×37 B10 31×44 C10 28×40
format DL 99×210 — — koperta DL 110×220
— — — — C7/6 81×162


Ze względu na swoją praktyczność norma ISO 216 jest stosowana w większości krajów świata. Wyjątkiem są tylko USA, Kanada, Meksyk i Japonia. W USA i Kanadzie najbardziej popularnym formatem papierów jest system Letter-Legal-Executive, zaś w Japonii istnieje system, który ma nieco podobną strukturę do systemu ISO, ale z zupełnie innymi wymiarami niż w ISO.

 powrót na górę

Techniki drukarskie

Technik druku jest sporo. Każda z nich ma swoje uwarunkowania, parametry i możliwości. Dlatego ich usystematyzowanie i omówienie, to zadanie obszerne i skomplikowane nawet dla specjalistów. Ale spokojnie, nie chcemy faszerować was wiedzą teoretyczną, tylko praktyczną potrzebną do właściwego lokowania zamówień, sprecyzowania swoich oczekiwań i lepszej oceny możliwości realizacji zamówienia. Dlatego upraszczając do maksimum, dostosowując do naszych możliwości produkcyjnych oraz prezentowanej oferty produktowej, prezentujemy nasz subiektywny podział technik drukarskich oraz omówienie ich zalet, wad i zastosowań.
Wyróżniamy dwie główne grupy; technikę druku offsetowego i techniki druku cyfrowego.

Druk offsetowy - do naszych potrzeb nie wymaga szczegółówszych podziałów. Offsetem drukujemy z arkuszy w formatach A1, B1, a nawet prawie 2xA0 (1,12 x 1,58 m). Największą  jego zaletą jest niski koszt jednostkowy produkcji, ale pod warunkiem zamówienia odpowiednio dużego nakładu. Jakiego? To wszystko zależy od kilku parametrów, a przede wszystkim od formatu i ilości stron produktu. Czym innym jest wydrukowanie 500 ulotek w formacie A6, a czym innym wydrukowanie 500 katalogów w formacie A5 o objętości 100 stron. Jeden produkt, to nakład typowy do druku na „cyfrze”, a drugi na offsecie – a oba są w nakładzie 500 egz.
Inną zaletą offsetu jest jakość (przy tak masowej produkcji), bo chociaż są techniki drukujące lepiej (np. druk pigmentowy), to są one nieporównywalnie droższe i przy większych nakładach duuuuuużo „dłuższe” w wykonaniu.
A wady? Niestety, offset nie nadaje się do realizacji zamówień ekspresowych; „od ręki”, kilka godzin czy nawet  1-2 dni. Dla technik cyfrowych są to możliwe, a nawet standardowe terminy. Postęp w konstrukcji maszyn offsetowych i rozwój sprzedaży internetowej, pozwala już osiągać praktyczne terminy realizacji czasami nawet w 2 dni, ale to są sporadyczne i specjalne warunki. Średni termin wykonania pracy na offsecie, to 4 dni robocze. Wszystko zależy od wyposażenia i organizacji drukarni offsetowej.

Druk cyfrowy jest trochę bardzie skomplikowany. Główny podział uwzględnia sposób zadruku mediów (materiałów przeznaczonych do zadruku).
Arkuszowy oznacza zadruk papieru lub folii, pocietej na arkusze. Maksymalny możliwy format papieru, to 330 x 488 mm
Wielkoformatowy oznacza zadruk wszelkich mediów z roli. Daje to możliwość wprowadzenia do maszyny np. papieru o szerokość nawet do 1,60 m, a długość (w zależności od rodzaju materiału) od kilkunastu do nawet 50 m. czyli teoretyczny, maksymalny format 1,60 x 50 m. Na specjalne zamówienie możemy drukować nawet w szerokościach do 3 m. W praktyce oznacza to, że na maszynach z tej grupy możemy wydrukować dowolny format. Ograniczeniem może być tylko dostępność materiałów o określonych wymiarach.

Największa przewagą druku cyfrowego (w tym laserowego) nad offsetowym jest możliwość personalizacji odbitek. I nie chodzi tu tylko o wprowadzanie zmiennych tekstowych lub numerycznych, ale również różnych projektów, wzorów, grafik, zdjęć przy druku tego samego produktu w tym samym nakładzie.

Przykład; 1.000 szt. plakatów w formacie A3 – nakład już możliwy na offset, ale pod warunkiem, że będzie drukowany z jednego projektu. Druk 10 różnych projektów każdy po 100 szt. plakatów, to już jest typowa „cyfra”.
Tak samo, jeżeli mamy nakład nawet 10.000 szt. ulotek A4, ale w każdej jest wstawione inne zdjęcie, tekst, adres czy logo. Nigdzie indziej tego nie wydrukujecie tylko na „laserze”.

Poza tym techniki cyfrowe są nieocenione i niezastąpione, gdy nakład trzeba wykonać „na dziś lub na jutro” - nawet 10.000 szt. ulotek A6. Będzie drożej, ale na czas.

Druk cyfrowy laserowy

Najczęściej stosowany zamiennie z drukiem offsetowym i z nim porównywany. Dlatego istotnym parametrem jest jego jakość - problem bardziej skomplikowany. Generalizując i teoretyzując, cyfrowy druk laserowy jest gorszy od offsetowego, ale to może być widoczne tylko w bardzo specyficznych przypadkach przy druku projektów, w których zastosowano trudne środki graficzne tj. bardzo płynne i długie rozmycia (przejścia) tonalne, czy duże aple.
Poza tym w produkcji maszyn do druku laserowego istnieje bardzo dużo rozwiązań konstrukcyjnych dających bardzo różne poziomy jakości druku. Niestety, niespecjalista może to sprawdzić tylko empirycznie tzn. może zamówić 1 próbny wydruk i ocenić czy jakość druku w danej drukarni mu odpowiada. Taka możliwość, to przewaga cyfry nad offsetem. „Sprawdzenie” drukarni offsetowej może kosztować dużo drożej szczególnie dla laików w dziedzinie poligrafii.
W temacie jakości cyfry należy pamiętać o jednym – są kserografy i maszyny produkcyjne. Z zewnątrz mogą wyglądać bardzo podobnie, ale drukują nieporównywalnie. Diabeł tkwi w szczegółach (niewidocznych).

Porównując druk laserowy z innymi technikami cyfrowymi trzy cechy są najistotniejsze:

  • Niskie (najniższe) koszty druku.
  • Możliwość dwustronnego zadruku - książki, albumy, zaproszenia, pocztówki ..
  • Ograniczony format druku – maksymalnie ok. 320 x 480 mm (tzw. A3++).

Druk cyfrowy solwentowy, ekosolwentowy

Jego dwie najważniejsze cechy, to możliwość druku w dużym (prawie dowolnym) formacie i możliwość druku na bardzo różnych materiałach; papier, folie/tworzywa PCV, PET, tkaniny. Daje to możliwość druku bardzo wielu produktów tj. plakaty, naklejki, banery, tapety i nośniki reklamy typu rollupy, standy, potykacze, ścianki reklamowe….

Tusze solwentowe (i ekosolwentowe) wysychają "wtapiając" się w podłoże. Przez to wykonane nimi wydruki są trwałe i odporne na wodę, otarcia i lekkie zarysowania, co umożliwia stosowanie ich w warunkach zewnętrznych nawet bez laminowania.

Należy tylko pamiętać o pewnym niebezpieczeństwie związanym z używanymi do produkcji tuszy solwentowych, chemikaliami. Rozróżniamy kilka rodzajów tuszy; twardy solwent, solwent i ekosolwent/mildsolwent. To nie jest nieistotna gra słów. Im "trwardszy" solwent tym wydruki są trwalsze i można nimi zadrukować więcej tanich rodzajów mediów (materiałów do zadruku), ale chemikalia w nich zastosowane są szkodliwe dla zdrowia, zawierają niebezpieczne substancje lotne i śmierdzą. Dlatego powinno się nimi drukować produkty do zastosowań tylko zewnętrznych. Ale "trwardy" tusz solwentowy i media do niego są tanie, dlatego usługi nimi wykonywane są tańsze, a to stanowi pokusę żeby ignorować powyższe zalecenie.
My stosujemy druk ekosolwentowy, który zapewnia wystarczającą trwałość wydruków, ale jest całkowicie nieszkodliwy dla zdrowia i jest dopuszczony do zastosowań wewnętrznych.

Jeżeli chodzi o jakość druku zależy ona praktycznie od dwóch parametrów. Rozdzielczość drukowania i ilość używanych do druku kolorów tuszy. Oczywiście im te dwa parametry większe, tym jakość wydruków lepsza. Przyzwoite minimum, to rozdzielcość 720 x 720 dpi i cztery kolory tuszy CMYK. My posiadamy maszynę drukującą z rozdzielczością 1400 x 1400 dpi i osiem kolorów tuszy CMYK+jasna Magenta + jasny Cyan + jasny Black + Orange (w skrócie CMYK+LM+LC+LB). Większa ilość kolorów drukujących powoduje bardzo płynną gradację kolorów (przejścia tonalne) oraz większe spektrum barw możliwych do wydrukowania. To widać przy bardziej wymagających projektach.

Druk cyfrowy pigmentowy

Najważniejsza jego cecha to jakość. Najwyższa możliwa do uzyskania w druku cyfrowym ze względu na rodzaj tuszy. Tusze wodne mają najwyższej jakości pigmenty, które pozwalają uzyskać barwy niespotykane w innych technikach druku. W połączeniu z odpowiednimi głowicami, wysoką rozdzielczością druku oraz specjalnymi podłożami do druku, można w ten sposób uzyskać jakość wzorcową. Tą techniką wykonywane są proofy tzn. odbitki wzorcowe dla druku offsetowego.
Praktyczne zastosowanie dla druku pigmentowego, to wydruki o charakterze artystycznym; zdjęcia, fotografie, obrazy, a nawet plakaty lub kalendarze jeżeli chcemy mieć produkt o najwyższej jakości reprodukcji. Format możliwy do uzyskania to B0 (100 x 140 cm)
Jak łatwo się domyślić za taką jakość trzeba zapłacić. To jedna z "wad" tego sposobu druku – najdroższy ze wszystkich. Druga wada to trwałość wydruków. I nie chodzi tu o odporność barw na blaknięcie, bo ta akurat jest duża i jest zaletą pigmentu. Chodzi o odporność wydruków na otarcia, zarysowania i pomimo, że są wodoodporne, na zmywanie (wycieranie) wodą. Dlatego wydruki wykonane tą metodą mogą być używane wewnątrz pomieszczeń.

Druk cyfrowy sublimacyjny

Ta technika druku, to praktycznie specjalne tusze umożliwiające druk na każdym podłożu zawierającym lub pokrytym poliestrem. W ten sposób można zadrukować niemal każdy produkt lub półprodukt. Od kubków, puzzli, podkładek pod myszki poprzez blachy, glazurę, terakotę, szkło do materiałów tekstylnych; koszulek, sukienek, poduszek, fartuszków. Najmodniejsze w tej chwili jest zastosowanie sublimacji do nadruku na tkaninach. Wydruki wysokiej jakości bez jakiegokolwiek usztywnienia tkaniny. Tusz „wtapia się” w materiał nie zmieniając jego struktury. Wydruk jest zupełnie niewyczuwalny.

Przy zastosowaniu odpowiedniego sprzętu, materiałów eksploatacyjnych i podłoży do druku, tą techniką można uzyskać wydruki naprawdę wysokiej jakości.
Sublimację, tak jak inne techniki cyfrowe, stosuje się do produkcji małych i średnich nakładów i jak inne „cyfrowe” ze względu na mała wydajność, jest stosunkowo droga.  Ale znowu – jak inaczej można wykonać nadruk na 5 koszulkach lub 3 kubkach?

 powrót na górę

Wielkość zdjęć w pixelach, a wielkość zdjęć w druku - kalkulator.

To w jakiej wielkości możemy wydrukować swoje zdjęcie, zależy od jego rozdzielczości, albo inaczej od jego wymiarów w pixelach. Każde zdjęcie (w pliku) posiada kilka inforamcji między innymi jego rozmiar w pixelach. Gdy zaznaczymy plik ze zdjęciem "stając" nad nim markerem i zostawimy go tak przez ok. 1 sek.. pojawi się okienko z danymi pliku. Między innymi wymiar.

Żeby zrozumieć zasadę przeliczania, trzeba jeszcze wiedzieć jakie rozdzielczości są wymagane do jakich zastosowań.
Do przeglądania w internecie, przesyłania e-mailem i generalnie do ogladania na ekranie komputera, potrzebna jest rozdzialczość 72 dpi
Do drukowania w wysokiej jakości i oglądania tych wydruków z bliska, potrzebna jest rozdzielczość max. 300 dpi, a min. 230 dpi. Im więkasza tym wydruk będzie ostrzejszy, dokładniejszy i gładszy (przejścia tonalne).
Natomiast do drukowania produktów w dużych formatach oglądanych z daleka wystarczy 150 dpi.
Trzeba jeszcze wiedzieć, że określenie dpi oznacza dot per inch tzn. punkt na cal (1 cal = 2,54 cm). Dla naszych potrzeb można założyć, że punkt = pixel.

Teraz prosto jest wyliczyć, że nasze przykładowe zdjęcie o wymiarze 1366 x 786 pixeli możemy obejrzeć;

- na ekranie komputera;
1366 px / 72 dpi = 18,97 px / 2,54 cm = 7,47 cm
786 px / 72 dpi = 10,92 px / 2,54 cm = 4,30 cm
 w wymiarze 7,47 x 4,30 cm		 na wydruku przy najwyższej jakości;
1366 px / 300 dpi = 4,55 px / 2,54 cm = 1,79 cm
786 px / 300 dpi = 2,62 px / 2,54 cm = 1,03 cm
 w wymiarze 1,79 x 1,03 cm		 na wydruku oglądanym z daleka;
1366 px / 150 dpi = 9,11 px / 2,54 cm = 3,59 cm
786 px / 150 dpi = 5,24 px / 2,54 cm = 2,06 cm
 w wymiarze 3,59 x 2,06 cm


Oczywiście to wszystko to teoria, bo w praktyce oprócz rozdzielczości liczy się jakość zdjęcia;
- jakość matrycy aparatu,
- odpowiednie warunki oświetlenia,
- ostrość (czy było robione z ręki czy ze statywu),
- sposób obróbki (rodzaj zastosowanej kompresji, a własciwie jej brak).

Szczególnie dwa ostatnie punkty mają decydujący wpływ na jakość obrazu przy dużych powiększeniach. Ostrość obrazu nie wymaga wyjaśnienia. Drobne drgnięcie ręki trzymającej aparat może spowodować, że przy oglądaniu na ekranie zdjęcie będzie wyglądało dobrze, ale powiększone np. na tapecie na całej ścianie, będzie wraźnie nieostre. Jednakże ta wada, to nic w porównaniu z efektami kompresji zdjęcia. Poniższe zdjęcia pokazują ten efekt w zależności od powiększenia.

 

Przecieć nie ma jeszcze takich matryc w aparatach żeby, stosując się do powyższych zasad rozdzielczości, można było wydrukować zdjęcia wielkości domu. Poza tym ich "waga" liczyłaby się w terabajtach. Dlatego te 4 punkty dotyczące jakości zdjęcia są BARDZO WAŻNE dla tych zdjęć, które chcemy wykorzystać w dużych powiększeniach. 

Oblicz jak duże można wydrukować Twoje zdjęcie - ze względu na rozdzielczość 

Kalkulator on-line - kliknij obrazek powyżej
 Kalkulator w pliku Excela do ściągniecia - kliknij tu 

 powrót na górę